Fundusze Europejskie są częścią polskiej rzeczywistości. Od lat są źródłem finansowania wielu zmian, które zachodzą w Polsce. Wspierają rozwój społeczny, gospodarczy i infrastrukturalny. Trwa uruchamianie ich kolejnej puli. To jest to, na co mogą liczyć przedsiębiorcy.

Fundusze unijne przyznawane są z perspektywą finansową, najczęściej siedmioletnią. Obecnie jesteśmy w trakcie realizacji ostatnich projektów, które były współfinansowane ze środków na lata 2014-2020. Zostaną one zakończone do 2023 roku. Jesteśmy też u progu nowej perspektywy, 2021-2027. Całkowity budżet dla Polski szacowany jest na 76 mld euro.

Przemyślana kontynuacja

Prace nad sposobem inwestowania środków unijnych są bardzo zaawansowane. Nowe plany w dużej mierze opierają się na dotychczasowych doświadczeniach, analizach efektywności obecnych projektów oraz przyszłych potrzeb. Kluczem do ich opracowania są priorytety unijne, ustalane przez Komisję Europejską w ramach polityki spójności UE.

Na lata 2021-2027 ustalono sześć celów dla Polityki Spójności UE.

1. Bardziej konkurencyjna i inteligentna Europa

2. Europa bardziej zrównoważona, niskoemisyjna

3. Europa lepiej połączona

4. Europa z silniejszym komponentem społecznym

5. Europa bliższa swoim obywatelom

6. Łagodzenie skutków przejścia na gospodarkę neutralną dla klimatu

Umowa Partnerstwa jest podstawowym dokumentem, który nakreśla sposoby osiągnięcia przez Polskę tych celów. Narzędziami realizacji zapisów są programy krajowe, z których zostanie rozdysponowane ok. 57 proc. środków, a także programy regionalne i Interreg. Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej koordynuje cały proces wdrażania tych dokumentów po stronie polskiej.

Programy krajowe będą kontynuacją tych, z których już korzystamy. Za nowymi założeniami pójdą zmiany w ich nazewnictwie, a więc wkrótce będziemy posługiwać się programami.

• Fundusze Europejskie na rzecz Infrastruktury, Klimatu i Środowiska (FEnIKS)
• Fundusze Europejskie na rzecz Nowoczesnej Gospodarki (FENG)
• Fundusze Europejskie na rzecz Rozwoju Społecznego (FERS),
• Fundusze Europejskie na rzecz Rozwoju Cyfrowego (FERC)
• Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej (FEPW)
• Fundusze Europejskie na Pomoc Żywnościową (FEPZ).
• Fundusze Europejskie dla Rybołówstwa
• Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej
• Europejskie Fundusze na rzecz Sprawiedliwego Przejścia (pomoc transformacyjna dla regionów górniczych Śląska i Małopolski na Dolnym Śląsku oraz Wielkopolski, Łodzi, Lublina i Dolnego Śląska).

Choć prace nad programami jeszcze trwają, warto je poznać już teraz, by dostrzec potencjał wsparcia. W połowie 2022 roku będzie można składać pierwsze wnioski o dotacje w ramach nowego budżetu.

Badania, rozwój i innowacje

Przedsiębiorców najbardziej interesować będą Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG), które są następcą Inteligentnego Rozwoju 2014-2020. Budżet programu szacowany jest na 7,9 mld euro, przy wsparciu Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

FENG ma na celu zwiększenie potencjału w obszarze B+R+I (badania i rozwój, innowacje). Wsparcie otrzymają projekty związane z badaniami przemysłowymi, pracami rozwojowymi, promocją wyników B+R na rynkach międzynarodowych, cyfryzacją i ekologizacją przedsiębiorstw, a także transferem technologii i rozwojem ekosystemu innowacji. Będzie można ubiegać się o dofinansowanie projektów, które posiadają komponent związany z podnoszeniem kompetencji pracowników lub kadry zarządzającej, w szczególności w obszarze B+R+I. Pozwoli to firmom na poprawę ich konkurencyjności.

Część środków z FENG otrzymają firmy zaangażowane w realizację i wdrażanie Europejskiego Zielonego Ładu. Europejski Zielony Ład, który ma na celu uczynienie z Unii Europejskiej regionu neutralnego klimatycznie. Dofinansowanie może być przeznaczone na finansowanie inwestycji w robotykę i automatykę, które pomogą firmom osiągnąć cele Przemysłu 4.0.

FENG oferuje kompleksową ofertę. Jest to odpowiedź dla polskiej gospodarki, która ma stać się bardziej konkurencyjna i trwale się rozwijać - Jacek Żalek jest wiceministrem polityki regionalnej i funduszy.

Dzisiejszy rozwój wymaga często współpracy różnych branż, środowisk i technologii. Transfer informacji, rozwiązań i innowacji pomiędzy jednostkami naukowymi jest jednym z podstawowych warunków postępu. Środki z programu FENG przeznaczone są na dalszy rozwój środowiska przyjaznego innowacjom. Będą one wspierać projekty od pomysłu do realizacji poprzez dofinansowanie instytucji promujących otoczenie biznesu.

Przedsiębiorców, którzy chcą wprowadzić innowacje w swojej firmie, ale nie wiedzą jak, ucieszy wiadomość o kontynuacji i dostępności bezpłatnych usług STEP (Let's Test Your Experimental Ideas) i Innovation Coach. Pojawiła się również nowa usługa Innopoint, która dostarcza przedsiębiorcom zindywidualizowanych informacji o możliwych źródłach finansowania projektu z FENG. STEP i Trener Innowacji zapewniają dostosowane do potrzeb wsparcie eksperckie dla przedsiębiorców rozpoczynających działalność w B+R+I.

Dowiedz się więcej o dotacjach z UE na stronie http://blogcenternet.pl/wsparcie-ue/pkuy/dotacje-z-ue.html

Województwa Polski Wschodniej

Przedsiębiorcy, którzy zarejestrowali swoją działalność gospodarczą na terenie jednego z województw Polski Wschodniej (lubelskiego lub podlaskiego lub podkarpackiego), będą mogli skorzystać z pomocy w ramach programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej. Program ten jest kontynuacją programów, które były dostępne w poprzedniej perspektywie finansowej UE. Jednak dodano do niego Mazowsze (regionalny obszar statystyczny Mazowsze). Bez Warszawy i dziewięciu otaczających ją powiatów. Głównym celem programu będzie stworzenie warunków sprzyjających konkurencyjności gospodarczej i poprawie jakości życia mieszkańców Polski Wschodniej.

Program wspiera przedsiębiorców, którzy mają innowacyjny pomysł i chcą założyć własną firmę. Jacek Żalek wspomina, że z programu mogą skorzystać osoby, które już prowadzą działalność gospodarczą w zakresie automatyzacji i robotyzacji MŚP, a także procesów projektowych w MŚP. Przedstawiciel MFiPR mówi, że dla MŚP dostępne będą pożyczki na finansowanie inwestycji w turystyce. Pożyczki te obejmą pieniądze na transformację modeli biznesowych do modelu obiegu zamkniętego, adaptację miast do zmian klimatycznych, bioróżnorodność oraz rozbudowę bazy edukacyjnej w celu prowadzenia edukacji ekologicznej w parkach narodowych. Pomogą one również zmniejszyć negatywną presję na ekosystemy.

Planowana jest również kontynuacja popularnych Platform Startowych, których misją jest wspieranie i rozwój start-upów z Polski Wschodniej. Początkujący przedsiębiorcy mogą się do nich zgłaszać po kompleksową pomoc i pełne wsparcie ekspertów.

Poziom regionalny

W ramach programów regionalnych (RPO) rozdysponowane zostanie do 40% środków (ponad 34 mld euro). Każde województwo stworzy swój własny program, z którego środki będą rozdzielane, tak jak dotychczas. Choć cele programów regionalnych są zgodne z ogólną Umową Partnerstwa, to są one bardziej dostosowane do lokalnych uwarunkowań. Programy regionalne zapewnią przedsiębiorcom dodatkowe wsparcie, które jest niezależne od programów krajowych. Były one w stanie pomóc mniejszym, innowacyjnym i konkurencyjnym projektom, głównie na poziomie wojewódzkim. W najbliższej przyszłości tak będzie i w tym przypadku.

Priorytetem jest dostępność

Każdy program ma swoje cele, które są dla niego specyficzne. Stawia też dodatkowe wymagania wobec beneficjentów, takie jak równość płci, zrównoważony rozwój, równość szans, niedyskryminacja. W latach 2021-2027 większy nacisk zostanie położony na realizację projektów zgodnych z zasadą dostępności. Oznacza to dostosowanie przestrzeni publicznej, treści elektronicznych, materiałów, produktów i usług w taki sposób, aby każdy mógł z nich korzystać, niezależnie od swojej mobilności i zdolności poznawczych. Chociaż w tej dziedzinie poczyniono znaczne postępy, wciąż jest wiele do zrobienia.

Należy zauważyć, że w przeszłości fundusze europejskie wspierały dyskryminację i bariery. Będzie to kontynuowane w perspektywie finansowej na lata 2021-2027. FERS będzie głównym programem finansującym konkretne projekty w tym obszarze. Część programu Równe Szanse dla Wszystkich będzie poświęcona dostępności. Wsparcie będzie koncentrować się na opracowywaniu i wdrażaniu rozwiązań służących poprawie życia osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin. W ramach programu udzielane będą również pożyczki dla przedsiębiorców na zwiększenie dostępności produktów lub usług.